Bielsko-Biała, 15.12.2017r.

W praktyce obrotu prawnego, powszechnymi sprawami dotyczącymi zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, są sprawy z zakresu zniesienia współwłasności nieruchomości i ruchomości.

W ramach tego typu postępowań (analogiczne zasady stosuje się w sprawach dotyczących podziału majątku małżeńskiego po ustaniu wspólności majątkowej oraz w sprawach o dział spadku), sąd powszechny ma do dyspozycji trzy możliwe sposoby zniesienia współwłasności:

- pierwszy – priorytetowy – zniesienie współwłasności przez podział rzeczy. W przypadku, gdy dana rzecz jest podzielna (np. istnieje możliwość zgodnego z prawem podziału nieruchomości gruntowej poprzez podział geodezyjny, czy nieruchomości zabudowanej poprzez wydzielenie samodzielnych lokali) i gdy współwłaściciele zainteresowani są zachowaniem własności rzeczy, sąd zobowiązany jest do prowadzenia postępowania w sposób umożliwiający w wydanym postępowaniu dokonanie podziału. Po opracowaniu wariantów podziału, w razie braku porozumienia stron, następuje wycena rzeczy powstałych po podziale – celem ustalenia zasad dopłat dla poszczególnych współwłaścicieli,

- drugi – poprzez przyznanie rzeczy na własność jednemu/kilku ze współwłaścicieli. Często zdarza się, iż rzecz nie jest podzielna – wówczas sąd ma możliwość (o ile dany podmiot wyraża taką wolę), przyznać daną rzecz na własność jednemu z dotychczasowych współwłaścicieli/kilku z nich. Sąd prowadzi postępowanie dowodowe mające na celu określenie współwłaściciela, któremu nieruchomość zostanie przyznana. Sąd zleca także (w braku porozumienia) biegłemu rzeczoznawcy majątkowemu dokonanie wyceny przedmiotu postępowania – celem określenia wysokości wzajemnych spłat i dopłat,

- trzeci – ostateczny – sprzedaż publiczna rzeczy. W sytuacji, gdy nie da się rzeczy podzielić, jak również nie ma podmiotu chętnego, aby nabyć rzecz na własność, a także na zgodny wniosek stron, sąd może zarządzić sprzedaż rzeczy w drodze publicznego przetargu. Opcja ta jest zazwyczaj najmniej korzystna dla współwłaścicieli, albowiem powoduje, iż sprzedaż odbywa się w trybie postępowania komorniczego, co może doprowadzić do uzyskania niskiej ceny sprzedaż. Poza tym, generuje to dodatkowe koszty związane z czynnościami komornika, a także na wiele lat blokuje możliwość sprzedaży na wolnym rynku.

W postępowania sądowych możliwe są także mieszane sposoby zniesienia współwłasności, w szczególności w sprawach obejmujących znaczną ilość rzeczy lub znaczną ilość współwłaścicieli.

W ramach tego typu sprawa sąd rozstrzyga także wszelkie spory związane z korzystaniem z rzeczy i jej posiadaniem, w tym kwestie rozliczenia nakładów na nieruchomości, rozliczenia pożytków, a także bada ewentualne  żądania w zakresie zasiedzenia.

Sprawy opisane w niniejszym wpisie często wymagają pomocy fachowego prawnika. Wsparcie radcy prawnego jest niezwykle pożądana w szczególności przy bardziej skomplikowanych sprawach, związanych z roszczeniami dodatkowymi. Pomoc fachowej kancelarii prawnej jest także cenna pod kątem analizy wydanych w sprawie opinii przez biegłych.

Nasza Kancelaria posiada duże doświadczenie w reprezentacji osób fizycznych i prawnych w sprawach o zniesienie współwłasności, podział majątku, dział spadku. Prowadziliśmy szereg postępowań z tym związanych na terenie właściwości Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej, Cieszynie, Żywcu, Pszczynie, Katowicach, a także na ternie pozostałej części Polski.